مروری بر سیاست خارجی آمریکا

تفسیرخبر جمعه شب

در برنامه امشب به امضای توافقنامه همکاری برنامه صلح آمیز اتمی امارات متحده عربی با آمریکا نگاهی خواهیم داشت. تصمیمی در آخرین روزهای دولت بوش که دولت اوباما را با وجود نگرانی های کنگره آمریکا مجبور به حمایت از این همپیمان آمریکا در منطقه خواهد کرد تا برنامه اتمی صلح آمیز خود را توسعه دهد. به آخرین اظهارات اوباما رئیس جمهوری منتخب و هیلری کلینتون وزیر امور خارجه او در ارتباط با رویکرد جدید نسبت به ایران نگاهی دقیقتر خواهیم داشت. آیا این واکنشها نشانی از تغییر سیاست است یا تغییر نحوه اعمال سیاست آمریکا؟ سفر جو بایدن معاون رئیس جمهور منتخب را به افغانستان، پاکستان و عراق بررسی می کنیم تا ببینیم چرا این منطقه تا این اندازه در سیاست خارجی اوباما از اهمیت برخوردار است. و در پایان به کارنامه سیاست خارجی پرزیدنت بوش نگاهی خواهیم داشت که در پیامی از مردم آمریکا بعنوان رئیس جمهور خداحافظی کرد.

در تفسیرخبر امشب به اتفاق آقای آرام حسامی استاد علوم سیاسی دانشگاه مونت گامری ، آقای شایان سمیعی کارشناس صدای آمریکا و همکارم آقای سیامک دهقانپور به این رویدادها نگاهی دقیقتر خواهیم داشت.

پرزیدنت بوش در پیام خداحافظی خود با مردم آمریکا از جمله گفت پنج روز دیگر جهان شاهد قدرت و حیات دموکراسی امریکا خواهد بود. در سنتی که پیشینه آن به بنیانگذاران این کشور باز می گردد، مقام ریاست جمهوری به جانشین بعدی که منتخب شماست منتقل می شود. بر پلکان ساختمان کنگره مردی خواهد ایستاد که زندگی او بازتابی از وعده دیرپای سرزمین ماست. این لحظه، لحظه امید و افتخار برای تمام ملت ما خواهد بود.

توافق اتمی امارات و آمریکا
روز پنجشنبه کاندولیزا رایس توافقنامه ای برای همکاریهای اتمی امارات و آمریکا امضا کرد اقدامی در روزهای پایانی دولت پرزیدنت بوش که با وجود مخالفت های کنگره دولت اوباما را ملزم به همکاری با امارات خواهد کرد. برخی از اعضای کنگره از همکاری کم امارات برای جلوگیری از انتقال مواد و تجهیزات اتمی به ایران ابراز نگرانی کرده اند و گفته اند دولت اوباما باید برای فرستادن این توافقنامه به کنگره تصمیم می گرفت. بروک اندرسون سخنگوی تیم امنیت ملی اوباما در این مورد اظهار نظر نکرده است. در مراسم امضای توافقنامه رایس زمان انجام توافق را زمان مناسب و آن را مدلی قابل اعتماد برای منطقه خواند و دیر تر به خبرنگاران گفت قسمت کلیدی توافقنامه، توافق امارات برای واردات تجهیزات و مواد در مقابل تولید و فراوری سوخت.

ایران و آمریکا
ناظران بین المللی از سیاست خارجی "عملگرایانه" سناتور کلینتون، وزیر امور خارجه دولت اوباما، استقبال کردند. خانم کلینتون اعلام کرد روابط با همپیمانان آمریکا را تحکیم خواهد بخشید و با استفاده از "قدرت هوشمند،" "دوستان بیشتری" در جامعه بین المللی بیابد.

در مورد روابط با ایران در سی سال گذشته ایده های تغییر رژیم، اقدام نظامی و سیاست های محار هنوز به نتیجه مطلوب نرسیده است. باراک اوباما از ایده مذاکره صحبت کرد و در مصاحبه با شبکه ای بی سی تعهد کرد در قبال ایران "رویکرد جدیدی" اتخاذ کند. پیشتر او در اظهار نظری دیگر گفته بود "ایران خطری جدی برای امنیت ملی آمریکاست اما من گفته ام باید آماده باشیم تا با بکارگیری مکانیزم دیپلماسی به اهداف امنیت ملی خود برسیم."

حسن قشقاوی سخنگوی وزارت خارجه حمهوری اسلامی در واکنش به سخنان اوباما گفت ایران متناسب با رویکرد جدید آمریکا وامنش نشان خواهد داد اما از آمریکا خواست رویکردهای گذشته خود را تکرار نکند. اوباما همچنین گفته است "ایران یکی از بزرگترین چالشهای ماست و من در مبارزات انتخاباتی هم گفته ام ما با شرایطی مواجهیم که ایران نه تنها از طریق حماس و حزب الله به گسترش تروریسم کمک می کند بلکه به دنبال سلاح اتمی است که می تواند به رقابت تسلیحاتی در منطقه منجر شود.

بایدن در افغانستان
به نظر می رسد آوردگاه اصلی جنگ علیه تروریسم از عراق به افغانستان و پاکستان منتقل می شود. رئیس جمهور منتخب آمریکا باراک اوباما پیشتر گفته بود ما نمی توانیم مسائل افغانستان را بدون در نظر گرفتن و حل مسائل پاکستان حل کنیم. تحلیلگران با در نظر گرفتن تسلیحات اتمی پاکستان، تروریسم، فقر، فساد، اقتصاد نابسامان، دولت ضعیف و موقعیت ژئوپولتیک این کشور پاکستان را نگرانی عمده دولت اوباما قلمداد کرده اند. اخیرا معاون رئیس جمهور منتخب جوزف بایدن از افغانستان و پاکستان دیدار کرد. تحلیلگران از این سفر استقبال کردند و آنرا نشانی از میزان اولویت این منطقه در سیاست خارجی اوباما تلقی کردند. روزنامه انیس افغانستان با اشاره به این مطلب از مقامات افغان خواست تا از این شرایط جدید استفاده کنند. آرمان ملی از نارضایتی مردم افغانستان از دولت کنونی نوشت و از دولت آینده آمریکا خواست تا به برگزاری بموقع انتخابات آن کشور کمک کند. نیوز در پاکستان از سفر بایدن استقبال کرد و از دولتمردان آن کشور خواست تا برای برخورداری مردم پاکستان از حداکثر منافع با دولت آینده آمریکا روابط خوبی برقرار کند.

بایدن در عراق
کارشناسان پس از سفر بایدن از عراق ابراز نگرانی کرده اند که دولت اوباما پیشنهاد سال 2006 بایدن در مورد تجزیه عراق را در نظر بگیرد. آیریش تایمز یادآوری کرد که پیشنهاد سال 2006 بایدن بسیاری از عراقیان را خشمگین کرده بود. حریت در ترکیه نوشت این پیشنهاد با کاهش خشونت ها کنار گذاشته شد. الموئتمر در عراق و برخی دیگر از رسانه های عراقی نیز از این نگرانی سخن گفت. ایندیپندنت در بریتانیا نوشت بایدن ساعاتی پس از موج جدید انفجارها به عراق وارد شد که با وجود بهبود وضعیت امنیتی نشان از ثبات شکننده عذاق دارد. کاندولیزا رایس پیشتر گفته بود آمریکا همچنان متعهد به حاکمیت عراقی متحد، سعادتمند و دموکراتیک است.

چی فکر می کنین؟