میهمان چهاشنبه میزگردی با شما پاتریک کلاوسن، دبیر فصلنامه خاورمیانه و مدیر مطالعات خاور نزدیک موسسه واشنگتن است. کلاوسن اخیرا مقاله ای در این فصلنامه با عنوان "ورشکستگی اقتصاد جمهوری اسلامی" نوشته است و در آن می گوید "ایران بیش از هر کشور دیگری در خاورمیانه از "نفرین و بلای نفت" صدمه دیده است."
پاتریک کلاوسن در مقدمه می نویسد: برنامه اتمی جمهوری اسلامی همچنان در مرکز نگرانیهای بین المللی قرار دارد. رئس جمهوری، محمود احمدی نژاد از تبدیل شدن ایران به قدرت منطقه ای، اگر نگویید جهانی، سخن می گوید. بزرگترین پشتوانه مقابله او با غرب درآمد بی سابقه نفت است. ایران به هشتاد و دو میلیارد دلار ذخیره ارزی دست پیدا کرده است. اما اقتصاد ایران پشت دمدمه و کبکبه و مقابله های او در حال فرسایش است. ایران بیش از هر کشور دیگری در خاورمیانه از "نفرین و بلای نفت" صدمه دیده است. با اعتیاد ایران به نفت اصلاحات متوقف شد و سایر اجزای اقتصادی آن رو به پژمردگی گذاشت. درحالی که رکورد بالای بهای نفت جمهوری اسلامی را از عواقب تصمیمات رهبرانش مصون نگه می دارد هر کاهش قابل ملاحظه ای در بهای نفت می تواند باعث حساب پس دادن آنها در کشور شود.
پاتریک کلاوسن در پایان مقاله خود می نویسد: در طی جنگ، انقلاب و درگیریهای جناحی یک چیز ثابت بوده و آن سیاست های سردرگم اقتصادی است که توان بلقوه اقتصادی کشور را هدر داده است. وقتی شاه ایران تلاش کرد تا نرخ رشد اقتصادی را پس از سال 1973 به حدی که قابل دستیابی نبود بالا ببرد، اقتصاد از حرکت باز ایستاد و مشکلات اجتماعی غالب شد و زمینه برای انقلاب 1979 فراهم آمد. وقتی که انقلابیون قدرت را در دست گرفتند بدترین جنبه های سوسیالیزم جهان سومی را بکار گرفتند که نتایج آن قابل پیش بینی بود: انحطاط اقتصادی، وضعیتی که در طی جنگ طولانی با عراق پیچیده تر شد. پس از جنگ اصلاحات پراکنده و گاه و بیگاه اقتصادی نتایجی نسبتا مطلوب به بار آورد اما میزان آن برای جذب فشار نسل پرجمعیت آن زمان کافی نبود. نتیجه این شد که درآمد یک فرد معمولی خیلی بیشتر از درآمد سی سال پیش او نبود. اگر نفت محدود تر بود تهران خیلی پیش تر مجبور به اصلاحات گسترده ساختاری می شد به همان میزان که شاه در اوائل دهه شصت میلادی انجام داد. اگر چنین شده بود نتیجه آن رشد سریع اقتصادی بود. اما در مقابل، ایدئولوژی سیاستگذاران بر منطق و دانش اقتصادی مستولی شد، و آسوده شدند که بهای بالای نفت کشور را نگه خواهد داشت. با وجودیکه بهای نفت با بالاترین حد خود رسید رهبران جمهوری اسلامی بزودی متوجه خواهند شد این قضاوت تا چه اندازه اشتباه بوده است.
این مقدمه و نتیجه مقاله پاتریک کلاوسن بود. شما چی فکر می کنین؟
نظرهاتون رو برای مشارکت در بحث میزگردی با شما مطرح کنید.
اقتصاد ایران پس از نفت چه خواهد شد؟ وابستگی اقتصاد ایران به نفت تا چه اندازه مخاطره آمیز است؟
پاتریک کلاوسن در مقدمه می نویسد: برنامه اتمی جمهوری اسلامی همچنان در مرکز نگرانیهای بین المللی قرار دارد. رئس جمهوری، محمود احمدی نژاد از تبدیل شدن ایران به قدرت منطقه ای، اگر نگویید جهانی، سخن می گوید. بزرگترین پشتوانه مقابله او با غرب درآمد بی سابقه نفت است. ایران به هشتاد و دو میلیارد دلار ذخیره ارزی دست پیدا کرده است. اما اقتصاد ایران پشت دمدمه و کبکبه و مقابله های او در حال فرسایش است. ایران بیش از هر کشور دیگری در خاورمیانه از "نفرین و بلای نفت" صدمه دیده است. با اعتیاد ایران به نفت اصلاحات متوقف شد و سایر اجزای اقتصادی آن رو به پژمردگی گذاشت. درحالی که رکورد بالای بهای نفت جمهوری اسلامی را از عواقب تصمیمات رهبرانش مصون نگه می دارد هر کاهش قابل ملاحظه ای در بهای نفت می تواند باعث حساب پس دادن آنها در کشور شود.
پاتریک کلاوسن در پایان مقاله خود می نویسد: در طی جنگ، انقلاب و درگیریهای جناحی یک چیز ثابت بوده و آن سیاست های سردرگم اقتصادی است که توان بلقوه اقتصادی کشور را هدر داده است. وقتی شاه ایران تلاش کرد تا نرخ رشد اقتصادی را پس از سال 1973 به حدی که قابل دستیابی نبود بالا ببرد، اقتصاد از حرکت باز ایستاد و مشکلات اجتماعی غالب شد و زمینه برای انقلاب 1979 فراهم آمد. وقتی که انقلابیون قدرت را در دست گرفتند بدترین جنبه های سوسیالیزم جهان سومی را بکار گرفتند که نتایج آن قابل پیش بینی بود: انحطاط اقتصادی، وضعیتی که در طی جنگ طولانی با عراق پیچیده تر شد. پس از جنگ اصلاحات پراکنده و گاه و بیگاه اقتصادی نتایجی نسبتا مطلوب به بار آورد اما میزان آن برای جذب فشار نسل پرجمعیت آن زمان کافی نبود. نتیجه این شد که درآمد یک فرد معمولی خیلی بیشتر از درآمد سی سال پیش او نبود. اگر نفت محدود تر بود تهران خیلی پیش تر مجبور به اصلاحات گسترده ساختاری می شد به همان میزان که شاه در اوائل دهه شصت میلادی انجام داد. اگر چنین شده بود نتیجه آن رشد سریع اقتصادی بود. اما در مقابل، ایدئولوژی سیاستگذاران بر منطق و دانش اقتصادی مستولی شد، و آسوده شدند که بهای بالای نفت کشور را نگه خواهد داشت. با وجودیکه بهای نفت با بالاترین حد خود رسید رهبران جمهوری اسلامی بزودی متوجه خواهند شد این قضاوت تا چه اندازه اشتباه بوده است.
این مقدمه و نتیجه مقاله پاتریک کلاوسن بود. شما چی فکر می کنین؟
نظرهاتون رو برای مشارکت در بحث میزگردی با شما مطرح کنید.
اقتصاد ایران پس از نفت چه خواهد شد؟ وابستگی اقتصاد ایران به نفت تا چه اندازه مخاطره آمیز است؟
